2024 Nobel Kimya Ödülü’ne protein tasarımı alanındaki çalışmalarından dolayı bilim adamı David Baker ile proteinlerin yapı tahmini üzerine çalışan Demis Hassabis ve John Jumper layık görüldü.
Nobel Kimya Ödülü’nün bu yılki sahipleri belli oldu. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi Genel Sekreteri Hans Ellegren gerçekleştirilen basın toplantısında, “2024 Nobel Kimya Ödülü’nün bilgi işlemsel protein tasarımı alanındaki çalışmalarından dolayı Washington Üniversitesi’nden David Baker ile protein yapısının tahmini alanındaki çalışmaları nedeniyle İngiltere’deki yapay zeka program geliştirme şirketi Google Deepmind çalışanları Demis Hassabis ve John Jumper arasında paylaşılmasına karar verilmiştir” ifadelerini kullandı.
Nobel Komitesi Kimya Başkanı Heiner Linke, “Bu yıl taltif edilen keşiflerden biri, muazzam proteinlerin inşasıyla ilgili. Diğeri ise 50 yıllık bir hayalin gerçekleştirilmesiyle yani protein yapılarının amino asit dizilimlerini tahmin etmekle ilgili. Her iki keşif de büyük fırsatların kapısını aralıyor” dedi.
"Bu keşiflerin devasa potansiyelleri bulunuyor"
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yayınlanan açıklamada ise, “2024 Nobel Kimya Ödülü yaşamın kimyasal araçları olarak bilinen proteinler üzerinde çalışan ve yapay zeka kullanarak neredeyse bilinen tüm proteinlerin kodunu çözen 3 bilim adamına verildi. David Baker, tamamen yeni türde proteinler oluşturma gibi neredeyse imkansız bir başarıya ulaştı. Demis Hassabis ve John Humper ise proteinlerin karmaşık yapılarının tahmin edilmesine ilişkin 50 yıllık problemi çözmek için bir yapay zeka modeli geliştirdi. Bu keşiflerin devasa potansiyelleri bulunuyor” denildi.
Nobel Kimya Ödülü, geçtiğimiz yıl elektronik cihazlar ve tıbbi görüntülemede kullanılan kuantum noktaları üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle Moungi Gabriel Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov’a verilmişti.
İnsanlığa hizmet edenlere veriliyor
Nobel Ödülleri, İsveçli kimyager ve mühendis Alfred Nobel’in “servetinin önceki yıl insanlığa en büyük faydayı sağlayanlara ödüller vermek için kullanılmasını” talep ettiği vasiyeti üzerine oluşturulmuştu. Nobel Ödülleri, 1901 yılından bu yana İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarıları nedeniyle veriliyor. Nobel Ödülü kazanan tanınmış isimler arasında Albert Einstein, Niels Bohr ve Marie Curie gibi bilim adamları, Ernest Hemingway ve Albert Camus gibi yazarlar ile Nelson Mandela ve Martin Luther King Jr. gibi toplumlara liderlik etmiş isimler yer alıyor.