Alibaba, Uygur Türklerini fişliyor iddiası

Çinli teknoloji şirketi Alibaba’nın Çin hükümetiyle iş birliği yapıp yüz tanıma sistemini Uygur Türklerini takip etmek için kullandığı iddia ediliyor. Alibaba ise iddiaları yalanlıyor.

ABD’li siber araştırma şirketi IPVM, Çinli teknoloji devinin Uygur Türklerini tanımlayan özel bir yüz tanıma sistemi geliştirdiğini, Uygun Türklerinin yaptığı paylaşımların Çin hükümetiyle paylaşabileceğini belirtiyor. Alibaba tarafından yapılan açıklamada ise iddialar reddedilerek, müşteri deneyimini arttırmak için etnik etiketler kullanıldığı belirtildi. Çinli şirket, yaşanan gelişmeler sonrası, etiket sistemini kaldırdığını duyurdu. IPVM’in araştırmasına göre Alibaba’nın internet sites, müşterilerine Uygur Türklerini nasıl etnik azınlık olarak tanımlayacaklarını, bu kullanıcılara yönelik hangi eylemleri gerçekleştirebileceklerini anlatan kapsamlı bir rehber bile gönderdi. Çin’in uzun yıllardır süren Uygur Türklerine baskısı, fiziki baskının ötesinde teknolojik boyutuyla da öne çıkmaya başladı. Çinli teknoloji devi Huawei’nin Uygur Türkleri’ni gözetlediği iddiasının ardından bir diğer teknoloji şirketi Alibaba’nın da Uygur Türklerine yönelik ayrımcı bir yüz tanıma sistemi geliştirdiği iddiası dünya kamuoyunun gündeminde yer ediniyor. Blackmirror dizsindeki gibi bir yüz tanıma sistemi geliştirdiği bilinen Çin’in bu uygulamayı, Uygur Türklerine uygulanan baskıyı arttırmak için kullanmasından endişe duyuluyor. Dünyanın dördüncü büyük teknoloji şirketi olan Alibaba’nın hangi web sitesi üzerinden bu uygulamayı hayata soktuğu ise belirtilmedi. Çinli şirketlerin, Çin hükümetiyle ne denli iş birlik içerisinde bulundukları bilinmiyor. Son zamanlarda çıkardığı teknoloji markaslarıyla dikkat çeken Çin’in bu teknolojileri Uygur Türkleri üzerinde kullanıp kullanmadığı araştırılmaya devam ediyor. Geçtiğimiz Ekim ayında yaşanan gelişme sonrası Uygur Türklerinin İngiltere’de Çin’e yönelik soykırım davası açabilme hakkı bulunduğu belirtilmişti

Yaşanan ilk olay değil

Çin’in Uygur Türklerine yönelik baskısının teknolojik boyutunu ortaya çıkaran bu durum, yaşananların ilk olmadığını da ortaya çıkardı. Daha önce Çin güvenlik birimlerinde 12 ayrı departman bulunduğu, bu birimlerin amacının Uygur Türklerini takip etmek olduğu öğrenildi. Uluslararası kamuoyundan gelen çağrıları görmezden gelen Çin, düzenli aralıklarla Uygur Türklerine yönelik baskı uygulanmadığını öne süren açıklamalar yapıyor.

Alibaba: Uygur Türklerini hedef almadık

Alibaba şirketinden yapılan açıklama, iddialar reddedildi. Alibaba’nın teknolojik altyapısını etnik gruplara yönelik ayrımcılık yapmak için kullanılmadığı ve bu amaçla kullanılmasına izin verilmeyeceği ifade edildi.  Alibaba, iddiaların dehşet verici olduğunu belirterek müşteri deneyimini iyileştirmek için kullanılan etnik etiketleme uygulamasının ortadan kaldırıldığını duyurdu.

Uygur Türkleri zorla çalıştırılıyor

BBC’nin haberine göre, her yıl 500 bin Uygur Türkü, Çin’in pamuk tarlalarında zorunlu olarak çalıştırıldıklarını ortaya çıktı.  Bununla birlikte, zorunlu çalışan kişi sayısının gözaltına alınan Uygur Türklerinin sayısına yönelik de bir tahmin verebileceği, en az 1 milyon Uygur Türkünün, Çin tarafından gözaltına alındığına işaret ediyor olabilir.

Çin: Zorunlu çalışma değil, mesleki eğitim

Çin, Uygur Türklerinin zorla çalıştırıldığı iddialarını ısrarla inkar ediyor. Mesleki eğitim okulları ve yoksullukla mücadele kapsamında yapılan çalışmaların, zorunlu çalışma olmadığını öne sürüyor. Çin ile her alanda etkin bir mücadele sürdüren ABD, Çin’de Uygur Türklerine zorla ürettirilen pamuk için ihracatı durdurma kararı aldı. Çin’in en büyük pamuk üreticisi olan XPCC şirketinin yarı askeri bir organizasyon olduğu biliniyor. ABD’nin Çin’e yönelik yaptırımları yalnızca bununla sınırlı kalmadı. Daha önce ABD tarafından yasaklı firmalar listesine alınan Huawei’nin Uygur Türklerini gözetleme konusunda Çin hükümetiyle işbirliği içerisinde olduğu öğrenildi. Çinli şirketlere yönelik yasak kapsamını genişleten ABD yönetimi, Uygur Türklerini gözetlediği iddia edilen Çinli drone üreticisi DJI markasını ve Çinli çip üreticisi tekonoloji devi SMIC şirketini de yasaklama kararı aldığını duyurmuştu.