Bir trafik kazasında kaybettiği eşinin bulut bilgi işlem sağlayıcısı hesabı için dava açan kişinin talebinin yerinde bulunması, “dijital miras” ile “mülkiyet” kavramlarını gündeme getirdi.
Bulut bilişim nedir?
Bulut bilişim, herhangi bir zamanda bilgisayarlarda ve diğer cihazlarda kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan İnternet tabanlı bilgi hizmetleri için genel bir terimdir.
Trafik kazasında kaybettiği eşinin bulut bilgi işlem sağlayıcısı hesabını alabilmek için dava açan kişinin talebinin istinaf mahkemesince yerinde bulunması, “Dijital Miras” ile “Mülkiyet” kavramlarını yeniden gündeme getirmişti. Uzmanlar, teknolojide ve sosyal platformlarda yaşanan değişiklikler de dikkate alınarak, dünya taşınır ve gayrimenkul anlayışında olmayan dijital mülkiyetin hukuka eklenmesi gerektiğine işaret etti. Uzmanlar, dünya çapında giderek daha popüler hale gelen "Youtube" dijital mirasının veya sosyal ağ olgusunun da korunması gerektiğine işaret ediyor. Bilişim hukuku alanında çalışan avukat Rıdvan Yıldız, sosyal ağlardaki popüler uygulamaların takipçi, etkileşim ve izleyici açısından maddi değer yarattığını söyledi. Yıldız, bazı kullanıcıların kullanıcı hesaplarını yüksek maliyetle transfer ettiklerini ve bu konuda bir pazar oluştuğunu belirterek, “Bu noktada sosyal ağ hesaplarının mülk olarak kabul edilip edilemeyeceğini değerlendirmek gerekiyor" demişti. Facebook’un kullanım şartlarını kontrol ettiğimizde, "hesabınızı silerseniz veya hesabınız kapatılırsa, koşul aramızda bir anlaşma teşkil etmeyecek ve feshedilmiş sayılacak, ancak aşağıdaki hükümler geçerliliğini koruyacaktır" diye belirtiliyor. Twitter ve Instagram'da da benzer kurallar bulunduğunu kaydeden Yıldız, sosyal paylaşım şirketlerinin sebepsiz içerik paylaşmayı reddetme veya hesapları silme hakkına sahip olduğunu, hesap sahibinin kararı bildirmek zorunda olmadığına işaret etti. Yıldız, teknolojinin gelişmesiyle birlikte sosyal ağ hesaplarının ve paylaşımlarının sahipliği konusunun giderek ön plana çıktığını, tüm hakların kullanıcılar tarafından onaylanan ve genellikle okunmayan bir anlaşma gereği platforma devredildiğini belirtti.
Sosyal hesaplar, dijital medyanın kalıcı bir izine dönüşüyor
Yavaş yavaş temel bir değer olan, paralar kazanılabilen mecraların belirgin hukukunun olmamasının asla düşünülemeyeceğini söyleyen Avukat Rıdvan Yıldız, bunları da ekledi: "Teknolojinin ve sosyal platformların gelişimi göz önüne alındığında, halihazırda taşınır ve taşınmaz mallar olarak ikiye ayrılan ve kanun kapsamına alınması gereken üçüncü tür gayrimenkulün sahiplik anlayışını artırmak için değerlendirilmelidir. Üçüncü tip "Dijital mülk" olarak tanımlanmalıdır. Açıktır ki, dijital mülk taşınabilir veya taşınmaz altyazı olamaz. Milyonlarca insan sosyal ağ platformlarında ve bloglarda içerik oluşturur. Youtube, Facebook ve diğer bazı platformların kendi kuralları vardır ve bu kurallara göre kullanıcılara ödeme yapılır. Ancak, bu ödemelerin adilliği henüz müzakere edilmemiştir. Bugün, dijital mülkiyet veya dijital ekonomi sorunlarını çözmeye başlamalıyız. Zamanla bu platformların dijital oligarşiye dönüştüğü, az sayıda kişiye istihdam sağlasalar da büyük gelir sağlıyorlar. Dijital emeği düşünen ve gelirin haksız dağılımını artıran platformlarla geliri paylaşmayı hedefleyen platformları dahil etmemiz gerekiyor. "
Bu nedenle dijital varlıkların miras konusunun gündeme gelmesi gerektiğini vurgulayan Yıldız, Facebook'un ölümden sonra hesaba mirasçı atamak için başvuruda bulunduğunu belirtti.
Ölen kişilerin dijital mirasları nasıl olacak?
Sayfa sahibi kendisini “Youtuber“, “İnfluencer” veya “Sosyal Ağ Fenomeni” olarak dile getiren birinin hayatını kaybetmesi halinde mirasçısının gelirini tespit edebileceği herhangi bir yöntemin olmadığını belirten Yıldız, sosyal ağ platformlarının “ölü hesap” gerekçesi ile binlerce takipçili sayfaları hemen kapatabileceğini ekledi.