Kripto paraların ve sabit coinlerin geleneksel ödeme sistemlerine rakip olmalarının doğurabileceği istikrarsızlık kaygıları nedeniyle 2021 yılında gündeme gelen dijital Türk Lirası’nın AR-GE aşaması tamamlandıktan sonra gerçek hayata adapte edilmesi bekleniyor. İlk test yeni yılın arefesinde başarılı bir şekilde gerçekleştirildi.
Peki dijital Türk Lirası finansal yaşama ne gibi yenilikler getirecek?
Kripto varlıklar eğitim ve danışmanlık platformu Lexcio kurucu ortağı Avukat Abide Gülel ile Ahmet Vefa Gündüz, Merkez Bankası dijital parasının (CBDC) özellikleri ve diğer dijital paralardan farkı hakkında şu bilgileri verdi:
MERKEZ BANKASI DİJİTAL PARA BİRİMİ NEDİR?
“Merkez Bankası Dijital Para Birimi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından üretilen bir dijital para birimidir. Bu para biriminin amacı, Türkiye'de yer alan kurum ve kuruluşlar arasında yapılan işlemleri kolaylaştırmak ve hızlandırmaktır. Merkez Bankası Dijital Para Birimi, Türk Lirası'nın dijital bir versiyonu olarak da düşünülebilir ve TCMB tarafından verilen bir hizmet aracılığıyla kullanıcılara sağlanır.
Merkez Bankası Dijital Para Birimi, dijital cüzdanlar aracılığıyla kullanılır. Bu cüzdanlar, kullanıcıların dijital para birimlerini saklamaları ve işlemlerini yapmaları için gerekli olan bir araçtır. Dijital cüzdanlar, kullanıcıların dijital para birimlerine erişmelerini ve işlemlerini gerçekleştirebilmelerini sağlar.
DİJİTAL TÜRK LİRASI’NIN AVANTAJLARI
Bankalar Arası Kart Merkezi (BKM) dönemsel raporlarına göre Türkiye’de 2015 yılında toplam kredi kartı sahibi sayısı 58 milyon 215 bin 318 iken, 2022 yılında bu sayı 93 milyon 832 bin 954 yükselmiştir.
İnternette yapılan kartlı ödeme işlemlerinde ise 2015 yılında 324 milyon 392 bin 63 ödeme yapılmışken 2022 yılının ilk sekiz ayında toplam 1 milyar 302 milyon 794 bin 158 ödeme yapılmıştır.
Ödemelerin dijital ortamda gerçekleştirilmesinin hızla yaygınlaşması devletlerin bu alanda çalışmalar yürütmesinin ana nedenidir.
Dijital Türk Lira’ sının faydaları:
- Parasal işlemler zaman ve mekan sınırı olmadan, internet aracılığıyla ve 7/24 kuralıyla dijital ortamda gerçekleştirilir.
- Para hareketleri düzenleyici ve denetleyici kurumların gözetimine ve denetimine açıktır.
- CBDC, sanal ortamda dijital olarak üretildiğinden üretim maliyeti sıfırdır. Devletin senyoraj gelirini önemli ölçüde arttırır.
- CBDC sisteminde bütün bu işlemler dijital ortamda kolay ve ucuz olacağı için paranın depolanması, bankalara ulaştırılması, bankalarda muhafaza edilmesi, bankalardan çekilmesi, taşınması gibi işlemlerden doğan işlem maliyetleri sıfıra meyledebilir.
- Merkez Bankası Dijital Türk Lirası sayesinde, Türkiye'de yer alan kurum ve kuruluşlar arasında yapılan işlemlerin kaydı daha kolay tutulur ve işlemlerin gerçekleştirilmesi sırasında oluşabilecek problemler önlenebilir.
İLK ÖDEME BAŞARILI BİR ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 29.12.2022 tarihinde dijital Türk lirası ağı üzerindeki ilk ödeme işlemlerini başarılı bir şekilde gerçekleştirdiklerini açıkladı.
TCMB, pilot uygulama testlerine 2023 yılının ilk çeyreğinde de devam edeceğini ve yapılan testler sonucu elde edilen sonuçların kamuoyu ile paylaşılacağını ekledi. Ayrıca Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformunun, 2023 yılında seçili bankalar ve finansal teknoloji firmalarının katılımlarıyla genişletileceği bildirildi.”