EYT (Emeklilikte yaşa takılanlar) ile ilgili süreç devam ederken konunun Aralık ayı ile birlikte çözüme kavuşması emekliler tarafından beklenmeye devam ediyor. Bir çok kişi emeklilik için gün sayarken Çalışma Bakanı Vedat Bilgin ‘prim gün sayısı’ sorununa ilişkin çok kritik bir detayı açıkladı.
Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı mensuplarının emekli olmak için bekleme süreleri ve prim gün şartları farklılık göstermekte. Ancak bu yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme olacak hem de SSK'lılar ile Bağ-Kur'lular arasındaki prim gün farkı ortadan kaldırılmış olacak ve prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişim gösterecek. Bu işlemlere göre de üç ayrı dönem ele alınacak.
Tüm kurumlarda emeklilik işlemleri ve emekli maaşı bağlama sistemleri farklı olarak kullanıma sunulmaya devam ediyor. Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı mensuplarının emekli olmak için bekleme süreleri ve prim gün şartları birbirinden ayrı olarak farklılık gösteriyor. Ancak, emekli maaşı hesaplanırken de farklı hesaplama sistemleri uygulanmaya devam ediyor.
Örneğin 1995 yılında Bağ-Kur'lu bir kadın sigortalı 7.200 gün (20 yıl) prim biriktirmek zorundayken erkek Bağı-Kur'lu sigortalı için bu şart 9.000 günü buluyor. Aynı tarihte işe giren bir SSK'lı kişi ise 570 gün prim ödeyip emekli olabiliyor. Dolayısıyla bir Bağ-Kur'lu 9.000 gün ile emekli olurken SSK'lı bir çalışan ise 5.750 gün ile emekli olup üstelik daha fazla da emekli maaşı alabiliyordu.
Açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Esnafın bazı sorunları mevzuatla ilgili sorunlar. Prim gün sayısındaki farklılık ciddi bir sorun. Bunu eşitlememiz lazım. Bunu eşitleyecek bir düzenlemeyi yapacağımızı size söyleyeyim. Burada emekliliği hak etme şartlarını standardize etmemiz lazım. Bu hem farklı mesleklerde çalışan insanlar arasında adaletsizlik duygusunun oluşmasını ortadan kaldırır hem de devletle toplum arasındaki güven duygusunu güçlendirir" İfadelerini kullandı.
Böylece SSK'lılar ile Bağ-Kurlular arasındaki prim gün farkı ortadan kalkmış olacak ve burada prim eşitleme işlemleri işe giriş tarihine göre de değişecek. Buna göre de üç ayrı dönem ele alınacak.
Birinci dönem (8 Eylül 1999 ve öncesi)
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş bir SSK'lı için prim gün şartı 5.000 bin ile 5.975 gün arasında değişiklik göstermekte. Bağ-Kur'lu için ise kadınlarda 7.200 gün erkeklerde ise 9.000 gün olarak uygulanıyor. Bir eşitleme söz konusu olduğunda Bağ-Kur'lular için de 5.000 ile 5.975 gün arasında bir prim şartı getirilmesi söz konusu olacağı belirtiliyor.
İkinci dönem (1999-2008 arası)
İkinci dönem 1999-2008 arası olarak bu dönemde ise SSK'lılarda prim gün şartı kadın erkek ayrımı olmadan 7.000 güne çıkartıldı ve Bağ-Kur'da ise erkeklerde 9.000 gün kadınlarda ise 7.200 gün olarak uygulanmaya devam ediyor. Bahsi geçen bir eşitlenme söz konusu olduğunda ise Bağ-Kur'lular için de kadın erkek ayrımı olmadan prim gün sayısı toplamda 7.000 güne indirilecek.
Üçüncü dönem (2008 ve sonrası)
Bu dönemde ise SSK'lar için prim gün sayısı kadın erkek ayrımı olmadan 7.200 güne çıkartıldı. Bağ-Kur'da ise yine kadınlar 7.200 erkekler ise 9.000 gün şartıyla emekli olmaya devam ediyor. Bir eşitleme söz konusu olduğunda ise yine Bağ-Kur'lularda da kadın erkek ayrımı olmadan prim gün sayısı 7.200 gün olarak uygulanmaya devam edecek.
Kısmi emeklilikte eşitlilik ne olacak?
Tam emeklilik dışında kısmi emeklilik açısından da iki kurum arasında çeşitli farklılıklar bulunuyor. Eğer SSK'lılar 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuşlar ise 15 yıl 3.600 gün ile kısmi emekli olurken Bağ-Kur'lularda bu şart 5.400 güne çıkabiliyor. 8 Eylül 1999 sonrasında ise SSK'lılar 25 yıl ve 4.500 gün ile emekli olurken Bağ-Kur'lularda şart yine aynı şekilde 5.400 gün yani 15 yıl prim olarak uygulanıyor. Burada sağlanacak bir eşitlik ile Bağ-Kur'lular için de 3.600 gün veya 4.500 gün ile artık emeklilik söz konusu olabilecek.
Bunun yanı sıra Bağ-Kur ve SSK arasında emeklilik için gerekli prim şartı eşitlendiğinde son 3.5 yıl kuralının da kalkması gündeme gelebilecek. Bazı mevcut durumda sigortalılar farklı kurumlarda çalışmışlar ise son 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurum fazla ise emeklilik o kurumun şartlarından yapılıyor ve şartlar eşitlendiğinde sigortalıların artık 3.5 yıl farklı bir kurumda çalışma zorunluluğu da ortadan kalkmış olacak.