Antik Maya halkının törenlerinde civa ve zinober kullandığı keşfedildi

Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'tan ortaklığında oluşan bir arkeolog ekibine göre, Mezoamerika'daki antik Maya halkı, dekoratif ve törensel amaçlar için zinober ve civa kullandı. (Cıva, insan ve ekosistem sağlığını etkileyen çok toksik bir maddedir.)

Gezegenimizi kirleten cıva, artan sanayileşme ve kentleşme ile bağlantılıdır. Ayrıca madencilik ve fosil yakıtlı enerji üretim faaliyetleri, bugün bilinen küresel cıva emisyonlarının en az yarısından sorumludur. Binlerce yıllık cıva kullanımının önemli bir diğer örneği, Mayaların 16. yüzyılda Avrupa ile temasından önce yüzyıllar boyunca cıva kullandığı Orta Amerika'sında gerçekleşti. Bölge çapında endüstri öncesi cıva kullanımının olası çevresel sonucu henüz araştırılmamıştır. Avustralya Katolik Üniversitesi'nden araştırmacı Dr. Duncan Cook, “Çevredeki cıva kirliliği genellikle modern kentsel alanlarda ve endüstriyel alanlarda rastlanır” dedi.

Ancak Mayaların yüzyıllardır cıva kullandığını ortaya çıkaran bölgenin arkeolojisini bunun tersini gösterdi. Antik Maya şehirlerinde toprak ve tortulların derinliklerine gömülü cıva rastlantılarını açıklamakta zorluk yaşayan bilim insanları, bu bulgular üzerine yeni çalışmalar başlattı. Yeni araştırmada Dr. Cook ve meslektaşları, Guatemala, Belize, Yucatan, El Salvador ve Honduras'taki Maya arkeolojik alanlarındaki toprak ve tortulardaki cıva konsantrasyonlarına ilişkin tüm verileri gözden geçirdiler. Araştırmacılar, "Antik Maya, dekorasyon için sıklıkla zinober ve cıva içeren boyalar ve tozlar kullandı" dedi.

"Bu cıva daha sonra teraslardan, zemin alanlardan, duvarlardan ve seramiklerden sızıp, ardından toprağa ve suya yayıldı." Cincinnati Üniversitesi'nden Profesör Nicholas Dunning, "Mayalar için nesneler kanda bulunan ch'ulel veya ruh gücünü taşıyabilir" dedi. "Dolayısıyla, parlak kırmızı pigment paha biçilmez ve kutsal bir maddedir, ancak onlar için farkında olmadıkları kadar aynı zamanda ölümcüldür. Bu maddelerin mirası, antik Maya bölgelerinin etrafındaki topraklarda ve tortularda sürmeye devam ediyor." Maya bölgesinin altında yatan kireçtaşlarında cıva nadir olduğundan, yazarlar Maya bölgelerinde bulunan elemental cıva ve zinoberin orijinal olarak antik Maya dünyasının kuzey ve güney sınırlarındaki bilinen tortulardan çıkarılmış ve ithal edilmiş olabileceğini düşünüyorlar.

Tüm bu cıva, antik Maya için bir sağlık tehlikesi oluşturacaktı. Kronik cıva zehirlenmesinin etkileri merkezi sinir sistemine, böbreklere ve karaciğere zarar verir ve titremelere, görme ve işitme bozukluklarına, felce ve zihinsel sağlığa neden olur. Bilim insanları, Tikal'in son Maya hükümdarlarından biri olan ve MS 810 civarında hüküm süren Dark Sun'ın fresklerde obez olarak tasvir edilmesinin sebebini civa zehirlenmesinden olabileceği belirtti. Obezite, kronik cıva zehirlenmesinden kaynaklanabilen metabolik sendromun bilinen bir yan etkisidir. Haberimize konu olan bu bilimsel makale Frontiers in Environmental Science dergisinde yayınlandı.