Sen nereden çıktın? Pasifik Okyanusu'nda yepyeni bir ada doğuyor

Güneybatı Pasifik Okyanusunda, dünyadaki en aktif su altı volkan yoğunluğuna sahip olan volkanik deniz tabanı bölgesi, Yeni Zelanda'dan Tonga'ya kadar uzanır. 10 Eylül 2022'de bu sualtı volkanlarından biri uyandı ve o zamandan beri, Orta Tonga Adaları'ndaki Ana Resifi deniz dağı atmosfere defalarca buhar ve kül bulutları püskürttü. Ayrıca gaz püskürtmekle kalmayan aktif deniz dağı, çevresine lav sızdırdı ve bölgedeki suyun rengini bozdu.

Patlamanın ilk olarak başlamasından yaklaşık on bir saat sonra, su yüzeyinin üzerinde yeni bir ada yükseldiği görüldü. Landsat 9'daki Operasyonel Arazi Görüntüleyici-2 (OLI-2), 14 Eylül 2022'de yeni doğan adanın doğal renkli görüntülerini yakalamayı başardı. Önceki araştırmalarda, bu aşırı ısınmış asidik deniz suyunda, volkanik kaya parçaları, partikül madde ve kükürt içerdiği belirtiliyor.

14 Eylül'de Tonga Jeoloji Hizmetleri'nden görevli araştırmacılar, adanın alanının 4.000 metrekare ve deniz seviyesinden yüksekliğinin ise 10 metre olduğunu tahmin ettiler. Ancak 20 Eylül'e kadar bu sabırsız ada 24.000 metrekareyi kaplayacak şekilde büyümeyi başarmıştı. Yeni ada, Mo'unga'one'nin kuzeybatısında ve Hunga Tonga-Hunga Ha'apai'nin kuzeydoğusunda yer alıyor.

Home Reef yanardağı, üç tektonik levhanın çarpıştığı bir alan olan Tonga-Kermadec bölgesinde yer alır. Buradaki Pasifik Plakası, diğer iki küçük plakanın altına batmaya devam ediyor ve Dünya'nın en derin hendeklerinden ve en aktif volkanik yaylarından birini oluşturuyor.

Denizaltı volkanları tarafından oluşturulan adalar genellikle kısa ömürlüdür, ancak bazen yıllarca kendilerini sürdürmeye devam edebilirler. Home Reef yanardağı, 1852 ve 1857'deki olaylar da dahil olmak üzere toplamda kayda geçen dört patlama dönemine sahiplik etmiştir. Her iki olaydan sonra geçici olarak oluşan küçük adalar ve 1984 ve 2006'daki patlamalar, 50 ila 70 metre yüksekliğinde uçurumlara sahip kısa ömürlü bazı adalar oluşturdu. Yakınlardaki Late'iki Volkanı'ndan 2020'de 12 günlük bir patlamanın yarattığı bir ada iki ay sonra denizde kaybolurken, aynı yanardağ tarafından 1995'te oluşturulan daha eski bir ada 25 yıl ayakta kaldı. Tonga Jeoloji Servisi 20 Eylül'de yayınlanan bir güncellemede, "Volkan, havacılık topluluğu ve Vava'u ve Ha'apai sakinleri için bazı düşük riskler oluşturuyor" dedi.