George Orson Welles kimdir?
George Orson Welles, Amerikalı oyuncu, yazar ve film yapımcısıdır. Ayrıca Orson Welles, 6 Mayıs 1915 yılında ABD'nin Wisconsin eyaletinde doğmuştur ve tiyatro, televizyon ve radyo alanlarında yarattığı eserlerle 20. yüzyıla damgasını vuran bir sanatçıdır.
Orson Welles radyo olayı nedir?
Oyunculuk yaptığı yılllarda bir süre radyoda çalışmaya başlayan Welles, 1938 yılındaki ünlü "Dünyalar Savaşı"nın radyo tiyatrosunda Amerikalıları dünyayı Marslıların istila ettiğine inandıran bir radyo sunumu yaptı. Orson Welles'in sesinden dinledikleri radyo tiyatrosunu gerçek sanan ABD vatandaşları, traji komik ve bir o kadar da korkunç olaylar zincirinin ilk halkasını oluşturarak New York ve New Jersey'yi birbirine katmaya başladı.
Cadılar Bayramı özel yayını için radyo tiyatrosu seslendiren Orson Welles, Herbert George Wells’in The War of the Worlds isimli romanını radyo uyarlamasını seçti. Kitabın konusu itibariyle bir uzaylı istilasını canlandıran bu radyo tiyatrosunun bir bölümünde, senaryo gereği haber bülteni diyalogları yer alıyordu. Yayını başından itibaren dinlemeyen dinleyiciler bir anda duydukları karşısında şaşkına döndü.
Dinledikleri radyo hikaye sunumunu ciddi bir haber bülteni sanan Amerika Birleşik Devleti vatandaşları, uzaylı istilasının gerçekten yaşandığını düşünerek büyük bir panik içinde sokaklara dökülmeye başladı. Erzak almak için birbirini tartaklayanlar, eyalet değiştirmek için yola çıkanlar, günah çıkarmak için nöbete çağırılan papazlar, hatta uzaylılar tarafından öldürülmek yerine intihar etmeyi tercih edenler ve daha niceleri…
Hayatta kalma umuduyla kaçmaya çalışanlar yolları, neler olup bittiğini öğrenmek isteyenler vatandaşlar ise radyo kanalının telefonlarını tamamen kilitlemişti. Korkutucu olay üzerine radyo üzerine yayını kesmek zorunda kalan Davidson Taylor, radyoda okunan metinlerin gerçeği yansıtmadığını ve her şeyin tamamen kurmaca bir senaryo olduğu duyurdu. Ancak iş işten geçmişti. Canını kurtarmak isteyenler çoktan evlerini terk etmişti ve polis radyo binasına baskın yapmıştı.
İnternet ve kolay erişilen haber araçları olmadığı için, birçok insan radyo yayınının basit bir tiyatrodan ibaret olduğunu günler sonra öğrenebildi. Olay arkasında yatan gerçek anlaşıldığında ise bu sürecin bilançosu ağır oldu. Birçok can ve mal kayıpları yaşanmıştı. Olay üzerine maddi ve manevi kayıp yaşayan dinleyiciler CBS radyoya tazminat davası açtı. Ancak davalardan hiçbir sonuç çıkmadı.
Yaklaşık 1 saat süren radyo yayını, uzaylı istalasının ilk örneği ve kitle iletişim araçlarının ne denli önemli olduğunu gözler önüne seren bir olay olarak tarihe geçti.
