Sanal Gerçeklik (VR) teknolojisi sayesinde kendimizi sanal dünyaların içerisinde hissedebiliyoruz ve çok farklı deneyimler yaşayabiliyoruz. VR başlığını kafanıza takmadan önce, sanal gerçeklik oyunlarının ve uygulamalarının sağlığınıza olumsuz etkileri olup olmadığını merak etmişsinizdir.
Peki VR sağlığınız için zararlı mı? Sanal gerçeklik oyunlarının yararları ve zararları nelerdir? VR göz bozar mı? İşte detaylar...
Sanal gerçeklik oyunlarının popülaritesi giderek artıyor. Ancak bazı uzmanlar ve endüstri gözlemcileri, Sanal Gerçeklik (VR) teknolojilerinin sık kullanımının migren, göz yorgunluğu ve düşme gibi bazı sağlık risklerini beraberinde getirebileceğinden endişe duyuyor.
İşte VR teknolojilerinin sağlığa olan olumlu ve olumsuz etkileri hakkında tüm detaylar...
Sanal Gerçeklik (VR) göz bozar mı? VR gözler için zararlı mı? VR sağlığa zararlı mı?
VR teknolojisinin bazı sağlık riskleri oldukça bariz görünüyor. Başlığı takarken, VR ses ve video çevrenizdeki ortamı kısmen bloke ederek, etrafta dolaşan yakındaki nesnelere veya evcil hayvanlara takılmayı ve düşmeye neden olur. Bu en basit sağlık riskleri olarak örnek gösterilebilir. Basit bir durummuş gibi düşünmeyin, dikkat etmezseniz ev yangınlarından, kol kırılmalarına birçok kötü duruma yol açabilecek durumlarla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Bununla birlikte, diğer sağlık riskleri, zaman içinde kullanıcılar üzerinde ortaya çıkabilir. Örneğin bazı göz doktorları, VR'nin neden olduğu göz yorgunluğu ve göz-beyin bağlantısı üzerindeki uzun vadeli etkilerin potansiyelinden endişe duyuyor.
Aşırı ekran süresinin dijital göz yorgunluğuna neden olduğu bilinmektedir; bu durum bilgisayar görme sendromu (CVS) olarak da adlandırılır. Bir VR başlığının LCD ekranlarında göz yorgunluğunu engelleyecek bir teknoloji yoktur. Bu durum, düzenli VR kullanımının CVS'ye ve baş ağrısı ve görsel yorgunluk gibi ilgili semptomlara yol açabileceği anlamına gelir. Neyse ki, sık sık ara vererek kullanmak CVS'yi önlemeye yardımcı olacaktır ve özel lensler de dijital göz yorgunluğunu azaltabilir.
Ne yazık ki , VR ekranları tipik LCD ekranlardan önemli bir yönden farklıdır: tek bir ekrana bakmak yerine, her bir gözünüz için yüzünüzden sadece santimetre uzakta konumlandırılmış bir ekranınız vardır. Bu çift ekranlı kurulum, bilim adamlarının “yakınlık-uyum çatışması” olarak adlandırdıkları şeye neden olabilir. Gözü kandırarak yakındaki bir şeyi uzaktaymış gibi algılamaya yarayan görseller bunun sebebidir. Bu çatışma izleticide yorgunluğa ve görsel rahatsızlıklara yol açabiliyor. Bazı kullanıcılarda kalıcı baş ağrılarına ve mide bulantısına da neden olabilir. Çatışma, uzun vadede görme sorunlarına bile neden olabilir.
VR ile ilgili göz rahatsızlıkları açısından en büyük risk altında olanlar, gözleri ve göz-beyin bağlantıları henüz tam olarak gelişmemiş olan çocuklardır. California Üniversitesi, Berkeley optometri profesörü Martin Banks CNN'e VR'de çok fazla zaman harcamanın çocuklarda
miyopi gibi görme bozukluklarının gelişmesine neden olabileceğini belirtiyor.
- Hastayken Sanal Gerçeklik (VR) kullanımı
Bir çalışma, VR'nin - sıradan bir bilgisayar monitöründe görüntülenen aynı deneyime kıyasla - belirli psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireyler için yönetilmesi zor olabilecek güçlü bir duygusal tepki ortaya çıkarabileceğini gösterdi. Ayrıca, sinüs enfeksiyonları, baş ağrıları, göz sorunları, mide sorunları ve hatta soğuk algınlığı gibi durumlardan geri dönen kullanıcılar için VR kullanmanın iyileşmeyi yavaşlatabileceğine veya tehlikeye atabileceğine dair endişeler de var.
Hamile, yaşlıysanız veya görme anormallikleri, psikiyatrik bozukluklar, kalp rahatsızlıkları veya diğer ciddi durumlar gibi problemleriniz varsa, VR kullanmadan önce bir doktora başvurmanız öneriliyor. Kısacası, sağlıklı bireylerde uzun vadeli hasara yol açması muhtemel olmasa da, hastaların iyileşmesi gibi durumlarda VR, duruma negatif etki edebilir.
VR'ın (Sanal Gerçeklik) sağlığa yararı var mıdır? İyileşmeye yardımcı olabilir mi?
Stanford Üniversitesi'ndeki Sanal İnsan Etkileşim Laboratuvarı'nın kurucu direktörü Jeremy Bailenson, VR'nin etkileri konusunda daha iyimser. MIT Press podcast'ine VR'nin dijital dünya ile gerçek dünya arasındaki çizgiyi bulanıklaştırarak bizi daha sağlıklı hale getirme potansiyeline sahip olabileceğine inandığını söyledi. VR ile, neredeyse gerçek kadar gerçek hissettiren sanal senaryoları deneyimlemek mümkün olabilir. Örneğin; sanal gıdalarla etkileşim, kullanıcıların daha az yemesine ve daha tok hissetmesine katkıda bulunabilir.
Bilim adamları, denge eğitimi ve zihinsel sağlık programları da dahil olmak üzere çok çeşitli amaçlar için VR oyunlarını ve simülasyonlarını deneysel olarak kullanıyorlar.
Araştırmalar, VR ile oyun oynamanın bazı küçük riskleri olabileceğini öne sürüyor, ancak şu ana kadar ciddi bir yan etki bildirilmedi. Şimdilik, VR'nin ne tür uzun vadeli sağlık etkilerinin (olumlu veya olumsuz) olabileceğini bilmek zor. Verebileceğimiz en önemli tavsiye ise, VR (sanal geçreklik) başlıkları kullanılırken dikkatli bir şekilde ve düzenli aralar verilerek kullanılmalıdır.
Editör: Megabayt Haber
