Bu çarpıcı keşif, kozmik yapıların sınırlarını yeniden şekillendirirken, gökbilimciler için evrenin en büyük ölçekli yapısını anlama konusunda yeni bir pencere açıyor. Peki, Quipu ne anlama geliyor ve evrenin temel yapısı hakkında bize ne söylüyor?
Quipu: Kozmik Örgünün En Büyük İpliği
Quipu, kozmik ölçekte galaksi kümelerinin bir araya gelerek oluşturduğu devasa ipliksi bir yapı. Bu tür yapılara kozmik ağ (cosmic web) deniyor ve evrenin büyük ölçekli yapısının temel taşlarını oluşturuyor. Ancak şimdiye kadar keşfedilen hiçbir yapı, Quipu kadar uzun ve büyük bir kütleye sahip değildi.
Araştırmayı yürüten bilim insanları, kendi gözlemleriyle bile haritanın üzerinde kolayca fark edilebilecek kadar belirgin bir yapı keşfettiklerini belirtiyor. Quipu, kendi içinde uzanan devasa bir iplik gibi görünen tek bir ana filament ve ona bağlı daha küçük yan filamentlerden oluşuyor.
Ölçülen büyüklüğüne göre Quipu, önceki rekor sahibi Laniākea süperkümesini geride bırakarak evrenin en büyük kozmik yapısı unvanını almış durumda.
Evrenin Devleri: Beş Büyük Süper Yapı
Quipu keşfi sırasında gökbilimciler, daha önce bilinen en büyük yapılar listesinde devrim yaratacak başka süper yapılar da tespit etti. Toplamda beş yeni süper yapı keşfedildi ve bunlar evrenin madde dağılımı hakkında yeni sorular doğurdu. İşte yeni keşfedilen dev kozmik yapılar:
🔴 Quipu (En büyük yapı)
🔵 Shapley Süperkümesi
🟢 Serpens-Corona Borealis Süper Yapısı
🟣 Herkül Süperkümesi
🟤 Sculptor-Pegasus Süper Yapısı
Bu beş yapı, gözlemlenebilir evrendeki toplam galaksi kümelerinin %45’ini, tüm galaksilerin %30’unu ve evrendeki toplam maddenin %25’ini barındırıyor. Yani evrenin büyük ölçekli yapısını anlamada kritik bir role sahipler.
Bu Süper Yapılar Evreni Nasıl Etkiliyor?
Gökbilimciler, bu devasa yapıların yalnızca büyük boyutlarıyla değil, aynı zamanda evrenin genişleme dinamikleri üzerindeki etkileriyle de kritik bir öneme sahip olduğunu söylüyor.
🌀 Hubble Sabiti ve Evrenin Genişleme Hızı: Quipu ve diğer büyük süper yapılar, evrenin genel genişleme hızının ölçümünü etkileyebilecek kadar büyük. Gökbilimciler, bu süper yapıların olduğu bölgelerde galaksilerin genişleme hızlarının değişebildiğini, bunun da evrenin genel genişleme oranı olan Hubble sabitinin hesaplanmasını zorlaştırdığını belirtiyor.
🔭 Kütleçekimsel Mercek Etkisi: Quipu ve diğer dev süper yapılar, uzayın büyük kütleçekimsel alanlarını oluşturdukları için, ışığı bükerek arkasındaki gökcisimlerinin görüntüsünü bozabilir. Bu etkiye kütleçekimsel merceklenme deniyor ve evrenin derinliklerindeki gökadaları incelerken önemli bir faktör oluşturuyor.
🌌 Kozmik Mikrodalga Arka Planı (CMB) Üzerindeki Etkileri: Süper yapılar, Büyük Patlama’dan kalan kozmik radyasyonun dağılımında izler bırakabiliyor. Quipu gibi büyük kütleler, kozmik mikrodalga arka planındaki sıcaklık dalgalanmalarına sebep olarak, evrenin ilk dönemlerindeki madde dağılımı hakkında ipuçları veriyor.
