Yale araştırmacıları, dört primat türünün prefrontal korteksindeki hücre tiplerinin analiz ederek türler ve insanlara özgü özellikleri insanlarla olan özellikleri belirlediler.
İnsan beynini araştırmak dorsolateral prefrontal korteksini incelediler
Bilim insanları, insanları insan yapan bulguların, bizi nöropsikiyatrik hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirebileceğini belirttiler. Çalışma için bilim insaları özellikle dorsolateral prefrontal korteksi (dlPFC) incelediler. Bu korteks, primatlara özgü olarak üst düzey bir biliş için gerekli olan beyin bölgesidir.
Araştırmacılar, tek hücreli RNA dizileme tekniğini kullanarak, yetişkin insanlar, şempanzeler, makak ve marmoset maymunlarının dlPFC'sinden toplanan yüz binlerce hücredeki genlerin seviyelerin bir profilini çıkardı.
Nenad Sestan, "Bugün, dorsolateral prefrontal korteksi insan kimliğinin temel bileşeni olarak görüyoruz, ancak bunu insanlarda neyin benzersiz kıldığını ve bizi diğer primat türlerinden neyin ayırdığını hala bilmiyoruz" dedi.
Yale'de Harvey ve Kate Cushing Nörobilim Profesörü olan makalenin baş yazarı, karşılaştırmalı tıp, genetik ve psikiyatri profesörüdür.
İnsan beynini primatlardan ayıran 5 farklı değişiklik keşfedildi
Bu soruları yanıtlamak isteyen bilim insanları, kendilerine önce insanlarda ve diğer analiz edilen insan olmayan primat türlerinde benzersiz bir şekilde bulunan herhangi bir hücre tipi olup olmadığı sorularını sordular. Benzer ifade profillerine sahip hücreleri grupladıktan sonra, 109 ortak primat hücre tipini ortaya çıkardılar. Ayrıca tüm türlerde ortak olmayan beş tane değişiklik keşfettiler. Bunlar, yalnızca insanlarda bulunan bir tür mikroglia olarak nitelendirildi. Bu, beyne özgü bağışıklık hücresi ve yalnızca insanlare şempanzeler tarafından paylaşılan ikinci bir tür değişikliği içeriyordu.
Araştırmacılar, insana özgü mikroglia tipinin gelişim ve yetişkinlik boyunca var olduğunu buldular. Keşfedilen bulgular, hücrelerin hastalıklarla savaşmaktan ziyade beynin bakımında ve korunmasında rol oynadığını gösterdi.
“Biz insanlar, diğer primat türlerine kıyasla benzersiz bir yaşam tarzına sahip çok farklı bir çevrede yaşıyoruz; ve mikroglia dahil glia hücreleri bu farklılıklara karşı çok hassastır”
"İnsan beyninde bulunan mikroglia türü, çevreye karşı bir bağışıklık tepkisini temsil edebilir."
Mikrogliada, FOXP2 gen varlığı keşfedildi
Mikrogliadaki gen ekspresyonunun bir analizinde insana özgü başka bir sürpriz daha ortaya çıktı. FOXP2 geninin varlığı. Bu keşif, araştırmacılar arasında büyük ilgi uyandırdı, çünkü FOXP2'nin varyantları, hastaların dil veya konuşma üretmekte zorlandıkları bir durum olan sözel dispraksi ile bağlantılı olduğu düşünülüyor. Diğer araştırmalar ayrıca FOXP2'nin otizm, şizofreni ve epilepsi gibi diğer nöropsikiyatrik hastalıklarla ilişkili olduğunu gösteriyor.
Haberimize konu olan bu bulgular 25 Ağustos 2022'de Science dergisinde yayınlandı.