Kış ayının güzel kar manzaraları, kartopu savaşları; yaz ayının da deniz, kum, güneşi olsa da sonbaharın çoğumuz için yeri ayrıdır. Peki renkleriyle, havasıyla çoğumuza farklı düşünceler hissettiren sonbaharda ağaçların yaprakları neden renk değiştirir?Önce bazı ağaçların neden kıştan önce yapraklarını döktüğünü bir düşünelim. Kışın, bitkilerin yapraklarını sağlıklı tutması için çok fazla enerji ve su gerekir. Ancak kış soğuk, kurudur ve genellikle çok fazla güneş yoktur. Bu nedenle, bazı bitkiler yapraklarını tutmaya çalışmak yerine yapraklarını düşürür ve dallarında yaprakların tutunduğu noktaları kapatır.Peki bu, yaprakları renkli yapan şeyle nasıl ilişkilidir?Yapraklar pigment adı verilen moleküller tarafından renklendirilir. Yaprakların yeşil olmasına neden olan pigment klorofildir. Klorofil, bitkilerin güneş ışığını kullanarak besin üretmesi için önemlidir. Güneş ışığının yoğun olduğu ilkbahar ve yaz aylarında bitkiler bol miktarda klorofil üretir.Sonbaharda hava soğumaya başlayınca bazı bitkiler klorofil üretmeyi bırakır. Bunun yerine, bu bitkiler klorofili daha küçük moleküllere ayırır. Klorofil uzaklaştıkça diğer pigmentler renklerini göstermeye başlar. Bu nedenle yapraklar sonbaharda sararır veya kırmızıya döner.Renk değişimi genellikle yapraklar ağaçtan düşmeden önce olur. Peki neden? Klorofil yapmak için çok fazla enerji gerekir. Bitkiler klorofili parçalar ve yapraklar düşmeden önce yapraklarından çıkarırlarsa, bitkiler enerji tasarrufu sağlar.Bitkiler, klorofil oluşturan molekülleri yeniden emebilir. Ardından, tekrar büyüyecek kadar sıcak ve güneşli bir hava olduğunda bitkiler, bu molekülleri klorofili yeniden oluşturmak için kullanabilirler. Bu şekilde bitkiler sıfırdan klorofil yapmak zorunda kalmazlar.Yapraklarda karotenoid adı verilen başka pigmentler de vardır. Karotenoidler sarı ve turuncudur. Antosiyaninler, yalnızca sonbaharda yapılan diğer bitki pigmentleridir. Bu pigmentler kırmızı, pembe veya mor renklere neden olur. Antosiyaninler ayrıca yaprakları yenmekten ve güneşte yanmaktan korur.Yani yapraklardaki farklı renkler, pigmentlerdeki değişikliklerden kaynaklanır. Hava değiştiğinde, bazı bitkiler tüm yeşil pigmenti parçalar. Bu, sonbaharda güzel sarıların, portakalların ve kırmızıların ortaya çıkmasını sağlar.