Vücuttaki bağışıklık hücrelerinin çeşitli rolleri, enfeksiyonlarla mücadele etmek için çok sıkı bir şekilde düzenlenmiştir. Toksoplazmanın nasıl bu kadar çok insanı ve hayvan türünü enfekte ettiği ve bu kadar hızlı yayıldığı bilim insanları için uzun zamandır süregelen büyük bir muamma olmuştur. Toksoplazma parazit virüsleri, bağışıklık hücrelerini enfekte eder ve kimliklerini ele geçirir. Araştırma yakın zamanda Cell Host & Microbe dergisinde yayınlandı.
Stockholm Üniversitesi Wenner-Gren Enstitüsü Moleküler Biyobilimler Departmanında araştırmacı olan Arne ten Hoeve, parazitin bağışıklık sistemini yeniden programlamak için kullandığı yeni bir protein keşfettiklerini söyledi.
Araştırmaya göre parazit, proteini bağışıklık hücresinin çekirdeğine enjekte ederek hücrenin kimliğini değiştirebiliyor. Bağışıklık hücreleri, parazit tarafından farklı bir hücre türü olduklarına inandırılarak kandırılıyor ve bu durum, bağışıklık hücresinin gen ifadesini ve davranışını tamamen değişim uğramasına neden oluyor. Toksoplazma, vücutta dolaşmaması gereken enfekte hücrelerin hızlı hareket etmesine neden olarak parazitin farklı organlara yayılmasını kolaylaştırıyor.
Dünya nüfusunun %30'u toksoplazma virüsü taşıyor
Gezegendeki insanların büyük bir kısmı Toksoplazma ile enfekte olmuş durumda (%30). Şimdi, Stockholm Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının başkanlık ettiği bir araştırma, bu küçücük parazitin vücutta, örneğin beyinde nasıl bu kadar başarılı bir şekilde yayıldığını araştırdı.
Toksoplazma, bağışıklık hücrelerine parazitini yayan Truva atlarına veya gezgin "zombilere" dönüştüren bir tür virüs olarak tanımlanmıştır. Yakın zamanda yayınlanan araştırma, virüs için moleküler bir açıklama sağladı ve parazitin bu kadar çok insanı enfekte edebilmesini ele aldı.
Fransa ve ABD'den araştırmacılarla işbirliği içinde çalışmayı yöneten Profesör Antonio Barragan, "Parazitin, bağışıklık hücrelerinin kimliğini bu kadar zekice ele geçirmeyi başarması şaşırtıcı. bulguların Toksoplazmanın insanlara ve hayvanlara bulaştığında vücutta neden bu kadar verimli yayıldığını açıklayabileceğine inanıyoruz” diyor.
Toksoplazma dünya genelinde insanlarda en çok görülen paraziter enfeksiyondur. Toksoplazma, evcil hayvanlarımız da dahil olmak üzere birçok hayvan türünü da enfekte edebilir. DSÖ, dünyadaki insan nüfusunun en az %30'unun parazitin taşıyıcısı olduğunu tahmin ediyor. Ayrıca son çalışmalar, İsveç nüfusunun %15-20'sinin paraziti taşıdığını gösteriyor.
Toksoplazma, kedilerden bulaşabiliyor
Toksoplazma yiyecekler ve kedilerle temas yoluyla yayılır. Doğada, parazit tercihen kemirgenlerden kedilere, kemirgenlere ve benzerlerine yayılır. Parazitler kemirgenlerin beyninde uyur ve herhangi bir kedi fareyi yediğinde kedinin bağırsağında çoğalarak dışkı yoluyla çevreye bulaştırılır.
Bir kişi ilk kez enfekte olduğunda, soğuk algınlığı veya gribe benzer semptomlar ile karşı karşıya kalır. İlk enfeksiyon aşamasından sonra, parazit beyinde "uyku" aşamasına geçer ve onlarca yıl veya ömür boyu sürebilen kronik, sessiz bir enfeksiyona başlar. Kronik enfeksiyon sağlıklı bireylerde genellikle belirti vermez. Bununla birlikte, toksoplazma, bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde hayatı tehdit eden bir beyin enfeksiyonu olan ensefalite neden olabilir ve hamilelik sırasında fetüs için oldukça tehlikeli olabilir. Bunun yanı sıra göz enfeksiyonları ile kendini belli edebilir.