Batı dünyasında yaşam beklentisi 20. yüzyılda hızla artmasına rağmen, kadınların yaşam süresi erkeklerden daha da yüksektir. Finlandiya'da yapılan bir araştırmada, kadınlar tipik olarak erkeklerden beş yıl daha fazla yaşadığı ortaya çıktı. Cinsiyet farkı, kadınların doğumda beklenen yaşam süresinin erkeklerden on yıldan fazla olduğu 1970'lerde zirveye ulaşmıştı. Ancak bu eşitsizlik son yıllarda hızla kapanmaya başladı. Bu yeni yayınlanan araştırma, cinsiyetler arasındaki biyolojik yaşlanmada da gözlemlenebiliyor.
Hem genç hem de yaşlı olan tek yumurta ikizleri araştırıldı
Araştırma, erkekler ve kadınlar arasındaki yaşlanmadaki olası biyolojik farklılıkların yanı sıra yaşam tarzıyla ilgili faktörlerin potansiyel farklılıkları açıklayıp açıklamayacağını ele aldı. Ayrıca bu çeşitli ayrımlar hem genç hem de yaşlı yetişkinlerde araştırıldı.
Biyolojik yaşlanmayı ölçmede yardımcı olarak epigenetik saatler kullanıldı.
(Epigenetik saatler, denek hala hayattayken yaşam süresiyle ilgili değişken verilerin incelenmesini sağlar.)
Kan örneğinde ölçülen DNA metilasyon seviyelerine dayanarak biyolojik yaşı yıl olarak tahmin ettiler.
Erkeklerde yaş arttıkça yaşlanma oranı artıyor
Gerontoloji Araştırma Merkezi ve Spor ve Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde doktora araştırmacısı olan Anna Kankaanpää, "Erkeklerin biyolojik olarak aynı kronolojik yaştaki kadınlardan daha yaşlı olduğuna rastladık ve farkın daha yaşlı katılımcılarda önemli ölçüde daha da arttığını bulduk" diyor.
Erkekler arasında daha sık sigara içme, yaşlı ikizlerde yaşlanmadaki cinsiyet farkını açıklarken, genç yetişkin ikizlerde farkına varılmıyor. Ek olarak, erkeklerin biyolojik açıdan sahip olduğu büyük beden yapısı, her iki yaş grubundaki cinsiyet farkının küçük bir bölümünü ortaya çıkardı.
Erkek ve kadınlar arasındaki biyolojik yaş farkı kapanıyor
Kankaanpää, "Yaşlanma hızında, yaşam tarzıyla ilgili faktörlerle açıklanmayan bir cinsiyet farkı gözlemledik" dedi.
"Çalışmamızda ayrıca oldukça nadir bir çalışma tasarımı kullandık ve karşı cins ikiz çiftler arasındaki yaşlanma hızını karşılaştırdık. Bu ikiz çiftleri arasında da benzer bir fark gözlemlendi. Erkek kardeş, kadın ikiz kardeşinden biyolojik olarak yaklaşık bir yaş büyüktü. Bu çiftler aynı ortamda büyümüştür ve genlerinin yarısını paylaşır. Bu fark, örneğin genetik faktörlerdeki cinsiyet farklılıkları ve kadın cinsiyet hormonu östrojenin sağlık üzerindeki yararlı etkileri ile açıklanabilir,”
Biyolojik yaşlanma ve yaşam beklentisi ile ilgili yaşam tarzı davranışlarını ve cinsiyet farklılıklarını anlamaya yardımcı olur. Sonuçlar, erkekler arasında sigara kullanımındaki düşüşün, yaşam beklentisindeki cinsiyet farkının son yıllarda neden azaldığını kısmen açıkladığını gösteriyor.
Araştırma, Jyväskylä Üniversitesi ve Helsinki Üniversitesi ile işbirliği içinde gerçekleştirildi.